Luíochán an Chnocáin Mhóir, Baile an Mhuilinn

Rinne Colún Reatha faoi cheannas Tom Dunleavy luíochán ag an gCnocán Mór ar an mbóthar idir Baile an Mhuilinn agus Tuaim ar an 27 Meitheamh 1921. Luigh an scuad, a raibh seachtar óglach de chuid na háite ina measc, roimh phatról ar a raibh an RIC agus na Dúchrónaigh in éineacht. Scaoileadh beirt den phatról, an Sáirsint James Murrin agus an Constábla Edgar Day. Bhí beirt eile ann, póilín nach maireann cuimhne ar a ainm a gortaíodh agus Dúchrónach darbh ainm Carter a thug na cosa leis. Deirtear go ndeachaigh Carter go caithréimeach ar ais ar patról níos deireanaí agus an poll ina chaipín ar taispeáint aige a d’fhág piléar ann. Ábhar íoróine go raibh an Sáirsint Murrin le dul amach ar pinsean seachtain roimhe sin ach, mar gheall ar mhoill lena chuid cáipéisíochta a phróiseáil, bhí air fanacht i mbun dualgais. Fear óg a bhí sa Chonstábla Day a mb’as Nottingham Shasana ó dhúchas é. Tharlaíodh luíochán den sórt seo coitianta go maith ag an am san áit a mbíodh beartaíocht mhíleata ar siúl.

Luíochán Seid na nUbh, Baile an Mhuilinn

I lár mí Aibreán 1921 a rinne deichniúr nó dáréag óglach an luíochán seo i rith Chogadh na Saoirse. Luíochán seid na n-ubh a thugtar ar an eachtra i seanchas na háite mar gheall gur tharla sé ag seid ina mbíodh uibheacha á gcoinneáil. Deirtear gur beirt chonstábla de chuid an RIC, ag filleadh ar an mbeairic dóibh tar éis patról a dhéanamh thart ar stáisiún na traenach, a ionsaíodh as luíochán agus gur gortaíodh an bheirt. D’fhonn raidhfilí agus lón airm na bpóilíní a ghabháil a beartaíodh an t-ionsaí. Níor éirigh leis nuair a rith póilíní armtha agus Dúchrónaigh amach as beairic na bpóilíní in aice láthair gur ghabh na raidhfilí. Bhíodh sórtáil agus stóráil á dhéanamh sa seid ar uibheacha do na ceannaitheoirí móra rud a chuireann an t-am i gcuimhne dúinn a mbíodh uibheacha á ndíol agus á mbabhtáil ag daoine sna pobail feirmeoireachta áitiúla mar chuid de riar a gcáis.